Monseigneur Vecchio (IMP 3/4, 2021)
door David Bird (vertaling Cor Balfoort)
De abt keek op van een vel kostbaar schrijfpapier. ‘Dat is precies wat we niet nodig hadden!’ riep hij uit. ‘Monseigneur Vecchio komt aanstaande woensdag.’
‘Ik weet niet of ik al eens ooit van deze man heb gehoord,’ antwoordde broeder Xavier. ‘Wie is hij?’
‘Zo ongeveer het meest onaangename type dat je kunt tegenkomen,’ antwoordde de abt. ‘Hij is door de autoriteiten gestuurd om ervoor te zorgen dat we ons houden aan alle regels en voorschriften die van bovenaf worden opgelegd.’
‘Dan moet u broeder Cameron uit het zicht houden,’ stelde broeder Xavier voor. ‘Ik kan me niet voorstellen dat de monseigneur erg onder de indruk van hem zal zijn.’
‘Dat is de minste van onze zorgen,’ antwoordde de abt. ‘De laatste keer dat monseigneur Vecchio op bezoek kwam, besloeg zijn document met verbeteringsvoorstellen zo’n zes bladzijden. Allemaal geschreven in Kerklatijn, uiteraard.’
Die donderdag hing er een ingehouden spanning in de speelzaal toen de spelers hun plaatsen innamen. De abt zou met monseigneur Vecchio spelen die de reputatie had een speler van zeer bescheiden niveau te zijn , en iedereen werd geacht zich op zijn best te gedragen. De novicen waren onderworpen aan een dertig minuten lange strenge toespraak van de abt, die fikse waarschuwingen had uitgevaardigd over wat er bij welke overtreding van de goede etiquette dan ook zou kunnen gebeuren.
In één van de eerste ronden zagen we het nieuwe partnership aantreden tegen broeder Lucius en broeder Paulo. Dit was het eerste spel dat ze speelden
West
Paolo
Noord
Abt
Oost
Lucius
Zuid
Vecchio
Z/Allen
W
N
O
Z
8 6 4
2
H V B 6 2
V 10 8 5
B 10 5 2
H 8 7
8 7 5
B 9 3
3
V 6 5 3
9 4 3
A H 6 4 2
A H V 9 7
A B 10 9 4
A 10
7
De abt onderdrukte elk uiterlijk teken van paniek toen de monseigneur in de tweede biedronde naar zes sprong. Wat een gek! Toch, als Lucius en Paulo enig benul hadden, zouden ze hun best doen om het contract een kans te geven. Immers, wat waren lokale meesterpunten waard vergeleken met de impact van een stevig rapport uit het Vaticaan en een ‘tijdschema voor verbetering’ te zien arriveren?
Broeder Paulo kwam uit met H en dummy kwam op tafel. ‘Twaalf verliezers heb je daar?’ riep de monseigneur uit. ‘Heb je het boekje van Ronald Klinger over de Loser Trick Count niet gelezen? Een enkele verhoging geeft negen verliezers aan en zonder een aas in de hand tel je daar een extra verliezer bij.’
‘Dat is juist, Monseigneur,’ antwoordde de abt. ‘Echter met een vierkaart troefsteun en vijf punten, leek passen me niet zo’n heel goed idee.’
De monseigneur richtte zijn gitzwarte ogen op de abt. ‘Jij denkt dat je boven zulke regels staat?’ vroeg hij.
‘Zeker niet, Monseigneur,’ antwoordde de abt. ‘Ik moet mijn hand verkeerd hebben gesorteerd. Het spijt mij zeer.’
‘Speel het vijfje,’ instrueerde monseigneur Vecchio. Hij won met het aas in zijn hand en trok de troeven in drie rondes met A, H en V. Met sluwe blik legde hij vervolgens B op tafel. Paulo speelde soepel klein en de monseigneur wees een met juwelen getooide vinger naar de dummy. ‘Hoog met de heer,’ zei hij, en vervolgde met 8 uit dummy. Dankzij het spelen van de boer in de eerste ronde kon hij nu de vier bijspelen. De tweede ronde-snit lukte, West deed een ruiten weg en dummy was zeer welkom aan slag gebleven. ‘Het harten zeventje,’ instrueerde monseigneur Vecchio. Hij herhaalde de snit in harten, deed twee ruitens weg op A en 9 en scoorde uiteindelijk een twaalfde slag door een ruiten te troeven. Hij had het slem gemaakt.
Broeder Lucius glimlachte beleefd naar de bezoeker. ‘Zeer goed geboden en afgespeeld, Monseigneur,’ zei hij. ‘Ik weet zeker dat dit een top voor u zal zijn.’
‘Het is een standaardtruc bij ons in Rome,’ antwoordde de monseigneur. ‘Als de boer links niet wordt gedekt, weet je dat de vrouw rechts zit.’
De abt sloot voor een moment de ogen. Lieve hemel, was de man zó dom? Dacht hij echt dat een tegenstander van Paulo’s kaliber ook maar zou overwégen om die B te dekken? Bovendien leek het erop dat die harten deblokkade in de eerste ronde geheel per ongeluk was, het resultaat van zijn vermoeiende rook-de-vrouw-eruit spelletje. Het was puur geluk dat hij zo in de tweede ronde 8 had kunnen laten lopen.
‘Je kijkt ietwat verbaasd, abt,’ verklaarde de monseigneur. ‘Had je het spel niet begrepen? Als de boer wordt gedekt, loopt de kleur. Als hij niet wordt gedekt, speel je hoog met de heer in dummy en brengt op die manier de kleur binnen. Het is wat de boekjes een 100% safety play noemen.’
‘Zeer juist,’ antwoordde de abt. ‘U hebt het buitengewoon slim gespeeld.’
‘Het is teleurstellend dat de techniek hier niet erg bekend is,’ vervolgde monseigneur Vecchio. ‘Hij staat volledig beschreven in Kardinaal Montaglio’s boek over afspel.’
‘Het staat in onze kloosterbibliotheek,’ antwoordde de abt. ‘Ik geloof dat het een van onze meest opgevraagde boeken is.’
Een paar ronden later werd de abt opgeschrikt door de verschijning aan tafel van broeder Cameron. De beginner zou toch hopelijk niet dit specifieke moment uitkiezen voor het maken van ondoordachte opmerkingen.
Z/OW
W
N
O
Z
B 10 9 7
A V B 5
B
V B 6 5
8 6 4 2
–
H V 10 9 7 5
A H 2
V
9 8 7 6 4 3
6 3
10 9 8 3
A H 5 3
H 10 2
A 8 4 2
7 4
West
Vecchio
Noord
Damien
Oost
Abt
Zuid
Cameron
De abt bekeek de twee novicen met afkeuring toen ze in slechts twee biedrondjes een slem boden. Was dit nou enig respect tonen voor het kwetsbare informatiedoublet van de monseigneur? Als ze erin slaagden het slem te maken en zo een top zouden scoren, zou hij ervoor zorgen dat ze spijt kregen van dit incident. Bovendien zouden ze er niets mee winnen, althans, wanneer hij iets over de scores te zeggen had. Het sprak voor zich dat de voorname bezoeker in de top drie behoorde te eindigen. Op zijn minst.
Tegen het slem startte monseigneur Vecchio met B en bij oost verscheen de vrouw. Alvorens de slag te winnen nam broeder Cameron de tijd om zijn vooruitzichten te overwegen. De schoppens zaten zéker 4-1; hoe kon het contract in dat geval gemaakt worden? Hij kon een elfde slag maken door een klaveren in de korte hand te troeven. Het leek erop dat de twaalfde alleen uit een dwang in de hoge kleuren kon komen. West zat achter de hartens, dus moest het een troefdwang worden.
Zonder acht te slaan op de duidelijke tekenen van ongeduld van de abt richtte broeder Cameron zich op de vraag hoe de slag af te staan die de dwang moest laten werken. Als hij de eerste slag won en later een slag afstond, zou de verdediging zijn laatste schoppenentree kunnen wegspelen. Dat was niet goed. Het beste plan was om oost V te laten houden.
Broeder Cameron speelde 3 in de eerste slag. De abt switchte naar 10, gewonnen met het aas in dummy. Broeder Cameron trok de troeven in twee ronden, incasseerde de tweede hoge klaveren in dummy en troefde een klaveren in de hand. Vervolgens speelde hij nog twee rondjes troef in dummy, wat leidde tot:
W
N
O
Z
10 9 7
A V
–
–
8 6 4
–
9 7
–
–
9 8 7 4 3
–
–
A H 5
H 10
–
–
‘Speel nog een troef,’ zei broeder Cameron en deed een schoppen weg in zijn hand.
Monseigneur Vecchio richtte een vijandige blik op de jonge leider. Welk een onbeschaamdheid! Hoe durfde hij de officiële afgezant van het Vaticaan in een ongemakkelijk afgooiprobleem te brengen. Besefte hij niet hoe onverdraaglijk het zou zijn als de vertegenwoordiger van zo’n hoge autoriteit een ongelukkige kaart zou afgooien en daarmee het contract zou weggeven?
Het beste ervan hopend gooide de monseigneur uiteindelijk 7 af. Broeder Cameron incasseerde gezwind aas en heer van die kleur en kon vervolgens met een ingetroefde harten de hoog geworden schoppen in dummy bereiken. Twaalf slagen gemaakt.
De monseigneur, zeer geërgerd, sloeg een hand naar zijn voorhoofd. ‘Ik bedoelde drie schoppens vast te houden, uiteraard,’ verklaarde hij. ‘De lange reis was vermoeiend. Ik kon niet alle kaarten bijhouden.’
‘Hier kon u niets aan doen, Eminentie,’ merkte broeder Cameron op. ‘Het was een eenvoudige troefdwang. Als u een harten afgooit, steek ik met schoppen over en troef harten heer hoog.’
‘Hoe durf je onze zeer gewaardeerde gast op zo’n toon aan te spreken?’ riep de abt uit. ‘Ik moet excuses maken, Monseigneur. Ik heb deze novice nog nooit op zo’n oneerbiedige toon horen spreken. Hij moet overmand zijn door zijn ontmoeting met zo’n verheven iemand.’
‘Zo lijkt het,’ zei de monseigneur. ‘Een dergelijke attitude kan niet getolereerd worden, dat spreekt vanzelf. Ik vertrouw erop dat u hem te zijner tijd zult straffen, voldoende hard om hem ervan te overtuigen niet nog eens zo’n vergrijp te begaan.’
‘Ik zal er persoonlijk op toezien, Monseigneur. Daar kunt u op vertrouwen,’ antwoordde de abt. ‘We hanteren de hoogste standaarden hier op Sint Titus. Niets minder is acceptabel.’
Monseigneur Vecchio reikte in zijn gewaad naar een zwart notitieboekje en schreef vervolgens een gedetailleerd rapport over het incident waarvan hij zojuist getuige was geweest. Ondertussen was er nog steeds een spel dat nog gespeeld moest worden. De abt had broeder Zac geïnstrueerd om geen wisseling van de ronde om te roepen zo lang er aan de tafel van de monseigneur nog werd gespeeld. Maar hij zou natuurlijk bij het rondkijken kunnen concluderen dat beide boards gespeeld waren.
Uiteindelijk stopte de monseigneur het notitieboekje terug. ‘Ik ben te overstuur om het tweede spel van de ronde te spelen,’ verklaarde hij. ‘Wellicht kunt u het als een gemiddelde plusscore voor ons noteren?’
‘Na zulk verschrikkelijk gedrag van de tegenstanders, geloof ik dat een score van 75% voor het niet-overtredende paar gepast zou zijn,’ zei de abt. ‘Geef me even de scorekaart voor spel 8, wil je, broeder Damien?’
De rondes tikten voorbij en het was tegen het eind van deze spelavond toen bij-twijfel-start-troef broeder Hubert aan tafel arriveerde. Op het eerste spel speelde broeder Hubert slecht af en ging down in een eenvoudige 3SA.
‘Goed verdedigd, Monseigneur,’ zei de abt. ‘U gaf hem geen enkele kans.’
De monseigneur knikte. ‘In Rome vertelt men me dat verdedigen de sterkste kant van mijn spel is,’ antwoordde hij.
‘Zoals wij allen kunnen zien,’ zei de abt.
De spelers pakten hun kaarten voor dit spel.
Z/-
W
N
O
Z
A H V 10 8 7 6
B
6 5 2
V 7
B 9 4 3
9 7 6 2
V 9 4
9 6
5 2
H V 10 8 5 4 3
–
H 10 8 4
–
A
A H B 10 8 7 3
A B 5 3 2
West
Hubert
Noord
Abt
Oost
Richard
Zuid
Vecchio
De abt kon het beslist niet geloven toen de monseigneur er een zesde aanplakte. Hoe kon zo’n hopeloze speler zo overbieden? Dacht hij dat voorkeur geven tussen twee kleuren een goede hand aangaf?
Er kwam een onfortuinlijke gedachte in de abt op. Waarschijnlijk zou de monseigneur zijn bijkleur in klaveren moeten opzetten. De absurde voorkeursneiging van broeder Hubert voor troef starten leverde leiders doorgaans nauwelijks problemen op maar op dit specifieke spel zou een troefstart heel nuttig kunnen blijken. Toch, misschien had broeder Hubert een sterke serie in schoppen en zou hij voor deze ene keer overreed kunnen worden voor een andere start te kiezen.
Met een air van zelfverzekerdheid legde broeder Hubert 6 op tafel. De abt etaleerde zijn dummy.
‘Alleen een vrouw en een boer?’ snakte de monseigneur. ‘Jij biedt op vijf-niveau met zulke waarden? Ik had bijna groot slem geboden hier.’
‘Ik heb het vermoedelijk helemaal mis,’ antwoordde de abt, ‘maar ik dacht dat ik geacht werd voorkeur voor ruiten te geven.’
‘Ik rekende op veel meer,’ verklaarde de monseigneur. Hij leunde voorover om de kaarten in dummy uit elkaar te leggen. ‘En dit is ook nog eens een heel lastige uitkomst.’
Broeder Hubert, die zeer met zichzelf was ingenomen, merkte de vijandige blikken van de abt niet op. ‘Troefstart is doorgaans het best,’ zei hij.
De monseigneur won de troefstart in zijn hand. Oost bekende niet. Vervolgens speelde hij een kleine klaveren uit de hand, hopend dat de slag naar oost mocht uitlopen, die geen troef zou kunnen terugspelen. Broeder Hubert overzag de situatie voor een paar tellen, stapte uiteindelijk op met V en speelde nog een troef terug. De Monseigneur won de slag met 9 in dummy en speelde een klaveren naar de boer. Toen die kaart hield, troefde hij een klaveren met de secce troef vrouw. Daarna stak hij met een schoppen getroefd over naar zijn hand, trok de laatste troef van west en liet zijn hand zien. ‘Deze zijn hoog,’ sprak hij. ‘Zes gemaakt.’
‘Wat een uitstekende speelwijze, Monseigneur!’ riep de abt uit. ‘Een avoidance play van de fijnste soort.’
‘Het contract had goed afspel nodig met zo’n slechte dummy,’ wierp de monseigneur tegen. ‘Ik zou nooit bieden met jouw hand, moet ik zeggen. Alleen een vrouw en een boer, dat is echt niet genoeg.’
De abt onderdrukte een diepe zucht en inspecteerde de scorekaart. ‘Slechts één ander paar bereikte slem,’ rapporteerde hij. ‘Ik verwacht dat er met schoppen is gestart. Zonder troefstart is het eenvoudig gemaakt.’
‘Ik kan me niet voorstellen dat er iemand na zo’n biedverloop schoppen zou starten,’ merkte broeder Hubert op. ‘Ik heb zelden een meer voor de hand liggende troefstart gezien.’
De monseigneur knikte instemmend. ‘Ik start zelf ook meestal troef,’ zei hij. ‘Is dat bij jou ook zo, abt?’
‘Ja, inderdaad, zeer zeker,’ antwoordde de abt. ‘Een troefstart kan op zoveel verschillende manieren goed uitpakken.’
De abt huiverde terwijl hij voorover boog voor het laatste spel. Hemeltjelief, deze zitting was hard werken geweest. Maar het was allemaal voor een waardige zaak. Over zeven dagen zou de monseigneur terugvliegen naar Rome. Het kloosterleven zou terugkeren naar normaal en ze zouden zich weer drie jaar lang kunnen vermaken.
‘Ik moet van uw afspel in dat ruitenslem even een aantekening maken, Monseigneur,’ zei de abt. ‘Het zal zeer goed materiaal vormen voor de beginnerscursus die ik over afspelen geef.’
‘Vergeet ook niet mijn eerdere staaltjes tegenspel,’ verklaarde de monseigneur. ‘Er is niets belangrijker dan de instructie van de jongeren. Daarvan ben ik zeer sterk overtuigd!’
David Bird
13-04-2021
